Stopa

Stopę dzielimy na 3 fragmenty: przodostopie, śródstopie i tyłostopie.

Przodostopie to miejsce najczęstszych deformacji, złamań i zmian przeciążeniowych czy dny moczanowej.

Paluch koślawy (hallux valgus)

Paluch koślawy (hallux valgus), czy potocznie haluks, to zmiana wrodzona lub nabyta w stawie śródstopno-paliczkowym (MTP) z bocznym ustawieniem palucha. Często widzimy pogrubienie i zaczerwienienie , stan zapalny przyśrodkowo. W początkowych deformacjach i pooperacyjnie zalecamy noszenie wieczorem lub na noc ortez korygujących (np. Hallufix). Aparaty te spowalniają postępujące koślawienie i utrzymują pooperacyjne ustawienie.

Paluchy koślawe mają genetyczne predyspozycje / powody, ale noszenie złego obuwia typu „szpilki“ z wąskimi, ostrymi przodami skutkuje dysbalansem mięśni i nasileniem koślawienia. W zależności od stopnia zmian w rtg wybieramy metodę operacyjną (a jest ich wiele – około 150 – Wilsons, McBride, Keller, Chevron, Silver, SCARF, Akins, Basal, artrodeza, opening wedge itd.)

Nowe implantaty umożliwiają nam trwałą korektę ustawienia palucha. Najczęściej stosowanymi zabiegami są tzw. proksymalna osteotomia (przecięcie kości) klinowa rozwierająca kość śródstopia (open wedge) z tytanową płytką i dodatkowo zabieg metodą Chevron lub Akin.

Plusy płytki korygującej to brak skracania palucha, trwała korekcja ustawienia, dzięki 6 klinom korekcja do 21 stopni, grubość płytki tylko 0,5mm, szybki zrost kostny.

poprawne ustawienie stopy

Ocena stopnia koślawienia jest możliwa i konieczna przez wymiar kątów między kośćmi:

Hallux valgus (kąt) IM (kąt)
Norma do 12 stopni 6-8 stopni
Lekkie koślawienie < 28 stopni < 15 stopni
Średnie koślawienie < 40 stopni > 15 stopni
Ciężkie koślawienie > 40 stopni > 20 stopni

Po zabiegu konieczne jest chodzenie w „bucie na haluksy“ z odciążeniem przodostopia, około 4 tygodnie. Zabieg wykonywany jest w znieczuleniu podpajęczynówkowym (zastrzyk w plecy) lub ogólnym. Pobyt w szpitalu: jedna noc.

Paluch sztywny

Zmiany zwyrodnieniowe w stawie śródstopno-paliczkowym palucha (MTP I) bez koślawienia są rzadsze, ale także bolesne. Często wyczywalne jest pogrubienie i zmniejszona ruchomość stawu. Leczenie zachowawcze jest u wielu pacjentów wystarczające. Przy leczeniu operacyjnym mamy do dyspozycju tzw. cheilotomie czyli usunięcie zmian („wyczyszczenie“), usztywnienie stawu (artrodeza: wkrętami lub płytką) lub nowe implanty (np. Cartiva) imitujące powierzchnie stawowe z obiecującymi wynikami, ale niestety połączone z wysokimi kosztami implantu.

Nerwiak Mortona = metatarsalgia Mortona

Bóle przodostopia w trzeciej przestrzenie międzypalcowej, które przy chodzeniu i ucisku się nasilają mogą być spowodowane nerwiakiem (pogrubienie nerwu międzypalcowego podeszwowego) i jego otoczenia, potocznie nazywanego nerwiakiem Mortona (zobacz więcej informacji). Zmiana ta jest widoczna w USG lub w rezonansie magnetycznym, rentgen jest niewystarczający.

Leczenie zachowawcze (injekcje pod USG), wkładki do butów i rehabilitacja mogą być skuteczne. Leczenie operacyjne polega na wycięciu zmiany w ramach chirurgi jednego dnia, nawroty są rzadkie.