Kolano

Staw kolanowy to połączenie kości udowej i piszczelowej oraz rzepki. Kolano jest stawem zawiasowym, ale oprócz zginania i prostowania istnieje także możliwość ruchów rotacyjnych. Między kością udową i piszczelową położone są łąkotki (boczna: meniscus lateralis i przyśrodkowa: meniscus medialis) jako „resory, amortyzatory”.

Stabilizujące zadania mają więzadła stawu kolanowego: poboczne (ligamentum collaterale mediale i laterale: MCL i LCL) i krzyżowe (ligamentum cruciatum anterior i posterior: ACL i PCL).

Funkcjonalnie wyróżniamy przedział przyśrodkowy i boczny oraz staw rzepkowo-udowy. Powierzchnie stawowe pokryte są chrząstką stawową. Często opisywana „chondromalacja” to dosłownie z greki „rozmiękanie” chrząstki i bez podania stopnia zmian nie mówi nic o stanie stawu kolanowego.

Kolano jest narażone na uszkodzenia urazowe: uszkodzenia łąkotek i więzadeł oraz struktur chrzęstnych.

Zmiany przeciążeniowe łąkotek i chrząstki widoczne są coraz częściej także u młodych pacjentów. Mogą one być spowodowane wrodzoną lub nabytą zmianą biomechaniki, tak w przypadku tzw. zespołu przyparcia bocznego rzepki lub jej zwichnięciami.

Zmiany zwyrodnieniowe / degeneracyjne (tzw. artroza) mogą występować we wszystkich przedziałach kolana, ale najczęściej widzimy je w stawie rzepkowo-udowym i przedziale przyśrodkowym.

Schemat stawu kolanowego (w nawiasach potoczne skróty):

  1. kość udowa (femur, przyśrodkowy i boczny kłykieć k. udowej: MFC i LFC)
  2. kość piszczelowa (tibia)
  3. strzałka (fibula)
  4. łąkotka boczna (ML)
  5. łąkotka przyśrodkowa (MM)
  6. więzadło poboczne piszczelowe (MCL)
  7. więzadło krzyżowe przednie (ACL)
  8. więzadło krzyżowe tylne (PCL)